Zgłaszanie przestępstw i wykroczeń to podstawowe prawo każdego obywatela. Wiele osób zastanawia się jednak, czy policjant dyżurny na komisariacie ma obowiązek przyjąć każde zgłoszenie, czy może je odrzucić. W polskim systemie prawnym istnieją jasne przepisy regulujące tę kwestię, dlatego warto wiedzieć, jakie mamy prawa i obowiązki w takiej sytuacji.
Obowiązek przyjęcia zgłoszenia przez policję
Zgodnie z art. 304 Kodeksu postępowania karnego, każda osoba, która dowie się o popełnieniu przestępstwa, ma prawo (a w niektórych przypadkach obowiązek) zgłosić ten fakt organom ścigania. Policjant dyżurny nie może odmówić przyjęcia takiego zawiadomienia, jeśli dotyczy ono przestępstwa ściganego z urzędu.
Funkcjonariusz ma obowiązek:
- przyjąć zgłoszenie i sporządzić protokół,
- nadać mu bieg, czyli przekazać do odpowiednich jednostek,
- poinformować zgłaszającego o dalszym przebiegu postępowania.
Nieprzyjęcie zgłoszenia przez policjanta dyżurnego może stanowić zaniedbanie obowiązków służbowych, które może skutkować konsekwencjami dyscyplinarnymi dla funkcjonariusza.
Kiedy policjant może odmówić przyjęcia zgłoszenia?
Mimo że w większości przypadków policjant musi przyjąć zgłoszenie, są sytuacje, w których może odmówić, np.:
- Brak znamion przestępstwa – jeśli zgłaszana sprawa nie nosi cech przestępstwa lub wykroczenia, policjant może poinformować zgłaszającego, że sprawa nie podlega kompetencji policji.
- Sprawy cywilne – np. konflikty rodzinne dotyczące podziału majątku czy sprawy spadkowe są domeną sądów cywilnych, a nie policji.
- Anonimowe zgłoszenie – chociaż policja może podjąć działania w oparciu o anonimowe informacje, w praktyce zgłoszenia od nieznanych osób mogą być trudniejsze do zweryfikowania.
Jeśli policjant uważa, że zgłoszenie jest bezzasadne, powinien wyjaśnić zgłaszającemu powody swojej decyzji, a w razie potrzeby wskazać, gdzie można uzyskać pomoc.
Co zrobić, jeśli policjant odmawia przyjęcia zgłoszenia?
Jeśli funkcjonariusz odmawia przyjęcia zgłoszenia, a zgłaszający uważa, że jest to nieuzasadnione, można:
- Zażądać sporządzenia pisemnej odmowy wraz z uzasadnieniem – funkcjonariusz powinien uzasadnić swoją decyzję na piśmie.
- Zgłosić sprawę do przełożonego policjanta dyżurnego – każda jednostka policji ma swojego komendanta, do którego można złożyć skargę.
- Zawiadomić prokuraturę – jeśli zgłoszenie dotyczy przestępstwa, prokuratura może wszcząć postępowanie niezależnie od działań policji.
- Skorzystać z pomocy Rzecznika Praw Obywatelskich – jeśli obywatel czuje, że jego prawa zostały naruszone, może zwrócić się o interwencję.
Podsumowanie
Policjant dyżurny na komisariacie ma obowiązek przyjąć zgłoszenie dotyczące przestępstwa ściganego z urzędu. Odmowa przyjęcia zgłoszenia powinna być dokładnie uzasadniona. Jeśli obywatel spotka się z nieuzasadnioną odmową, ma prawo podjąć kroki prawne w celu dochodzenia swoich praw.